Generuj pomysły metodą SCAMPER

Ideę burzy mózgów znają wszyscy. To metoda łatwa w zastosowaniu, ale przez swoją uniwersalność często mało efektywna. W wielu przypadkach potrzebujemy po prostu narzędzia bardziej konkretnego niż swobodne rzucanie pomysłami. Pomoże nam wtedy SCAMPER. Jest to alternatywna wersja klasycznej burzy mózgów, osadzona w nieco sztywniejszych ramach.

Na czym polega?

W tej metodzie staramy się przerabiać i modyfikować. Punktem wyjścia nie jest więc wymyślanie czegoś zupełnie nowego, ale raczej próba przekształcenia istniejącej rzeczy i szukanie dzięki takim zmianom innowacji.

Czasami od genialnego pomysłu dzieli nas jedno słowo, jeden obraz albo inna drobna inspiracja. Szukanie przypadkowo i po omacku jest mało efektywne. SCAMPER daje nam kontekst, pokazuje podpowiedzi na tyle ogólne, że nie ograniczają, a zarazem tak konkretne, że łatwiej jest nam skierować myślenie na właściwe tory.

Jak to działa?

Pierwszy krok to zdefiniowanie problemu, nad którym będziemy pracowali. Szukasz pomysłów na nowe produkty? Chcesz ulepszyć usługi, które świadczysz? Postaw przed sobą cel.

Następnie omawiany temat staramy się modyfikować i przekształcać na 7 różnych sposobów:

S – substitute – zamienienie czegoś czymś innym
C – combine – łączenie
A – adapt – zaadoptowanie istniejących pomysłów do naszego
M – modify – zmiana, np. rozmiaru
P – put to another use – zmiana zastosowania
E – eliminate – odjęcie czegoś
R – reverse – odwrócenie

Jak widzicie, pierwsze litery każdego z etapów tworzą wyraz SCAMPER, od czego wzięła się nazwa tej metody. Opracował ją w latach 70 Bob Eberle, ale to Alex Osborn, legenda świata reklamy, ułożył wiele pytań pomocniczych i ułatwił jej zastosowanie.

Bazujemy na przykładzie

Poniżej omawiam dokładniej poszczególne obszary i przedstawiam kilka pytań pomocniczych. Żeby łatwiej było tę metodę zrozumieć, omówię ją w kontekście przykładowego problemu, który określiłem jako poszukiwanie sposobów na ulepszenie bloga.

No to zaczynamy! W klasycznej burzy mózgów musielibyśmy po prostu zacząć rzucać pomysłami z kapelusza. Dzięki metodzie SCAMPER możemy się wspomóc 7 pomocniczymi obszarami:

Substitute

Zamieniamy jakiś fragment problemu na inny.

Przykład: Blogi opierają się głównie na tekście. Może w naszym blogu zupełnie z niego zrezygnować i zamienić wszystkie zwykłe teksty na infografiki?

Pytania pomocnicze:

• Z jakich części składowych składa się mój problem?
• Jakie z tych części mogę zamienić na inne?

Combine

Łączymy rzecz, którą analizujemy z inną.

Przykład: Może w naszym blogu połączymy ideę standardowych wpisów z ideą podcastu i obok tekstu umieścimy przycisk, który włączy lektora czytającego nasz wpis?

Pytania pomocnicze:

• Które części mogą być połączone z innymi, a które muszą pozostać niezmienne?
• Jaka idea może zostać połączona z naszą?

Adapt

Kopiujemy istniejące rozwiązanie i przenosimy je do naszego problemu.

Przykład: Może skopiować pomysł cyklu wydawniczego w prasie drukowanej i nie aktualizować bloga jednym tekstem co kilka dni, tylko kilkoma tekstami publikowanymi jednocześnie, np. w odstępach miesięcznych (nasz blog jako miesięcznik)?

Pytania pomocnicze:

• Czy rzecz, którą analizuję ma cechy wspólne z inną? Jakie?
• Jaka branża może być dla mnie inspiracją?
• Jakie rozwiązania lub sytuacje znane z historii lub (niedalekiej) przeszłości mogę wykorzystać u siebie?

Modify

Zmieniamy kształty, rozmiary, skalę, kolory itd.

Przykład: Może zamiast jednego długiego tekstu tygodniowo zmienić częstotliwość i długość publikując codziennie krótkie, kilkuzdaniowe wpisy?

Pytania pomocnicze:

• Co się stanie jeśli coś powiększę albo pomniejszę?
• Czy mogę przyśpieszyć lub spowolnić proces?
• A co jeśli zmienię częstotliwość?

Put to another use

Zmieniamy sposób korzystania z omawianej rzeczy lub problemu albo zupełnie modyfikujemy grupę docelową.

Przykład: A może treści z mojego bloga przystosować także dla ludzi, którzy nie korzystają z Internetu, np. seniorów? Wydać wersję drukowaną i dystrybuować w papierowej formie?

Pytania pomocnicze:

• Co się stanie jeśli produktu będą używały osoby zupełnie inne niż te dla których został opracowany?
• Kto jeszcze mógłby korzystać z mojej usługi, o kim wcześniej nie pomyślałam/em?
• A co jeśli zupełnie zmienię rynek docelowy?

Eliminate

Mniej znaczy więcej. Może jestem w stanie odjąć lub usunąć niektóre fragmenty i przez to opracować zupełnie nowe pomysły?

Przykład: Nie masz czasu pisać tekstów albo tego nie lubisz? Może wyeliminuj samodzielne pisanie, treść nagraj na dyktafon i zleć komuś transkrypcję i zredagowanie treści?

Pytania pomocnicze:

• Które części mogą być usunięte?
• Jak mogę uprościć proces?

Reverse

Odwracamy sytuację do góry nogami, zmieniamy kolejność, układ, aranżację.

Przykłady: Może zamiast pisać wieczorem spróbuję wcześnie rano? Może zamiast od początku pisać w ramach określonego tematu po prostu zacznę improwizować i kontekst wpisu dopasuję w trakcie? Może to nie ja będę wybierał temat następnego wpisu, ale moi czytelnicy?

Pytania pomocnicze:

• Jak mogę poprzestawiać składowe produktu lub procesu?
• A co jeśli zacznę od końca?
• Jakie zwyczaje i wzorce mogę zmienić?

Proste, ale potężne prawda? Polecam dla treningu i utrwalenia przetestować tę metodę na własnym, dowolnym przykładzie. Po dodatkowe pytania pomocnicze możecie zajrzeć np. tutaj albo do książki „Thinkertoys” Michaela Michalko. Udanego przerabiania. :)