Jak się skupić? 8 sposobów na skupienie i koncentrację

Na pewno znasz to uczucie kiedy siadasz do pracy, ale co chwilę rozprasza Cię jakieś powiadomienie, hałas albo kolega z biurka obok. Jak się skupić w tej sytuacji?

Efekt? Niby pracujesz od godziny, ale jedyne co udało Ci się zrobić, to obejrzenie filmiku z tańczącym kotem, przeczytanie maila od mamy i skomentowanie z kumplami wczorajszego meczu.

Brzmi fajnie, ale zadania, które były dla Ciebie priorytetem stoją w miejscu.

Jak się skupić? Zobacz video

Jak się skupić, jeśli nie wiesz co jest ważne

Greg McKeown w swojej książce Essentialism wspomina, że słowo priorytet pojawiło się w potocznym języku w okolicach XV wieku. Co zabawne, nie występowało wtedy w liczbie mnogiej. Po prostu nikt nie dopuszczał możliwości istnienia kilku priorytetów. Chodziło o jedną, najważniejszą rzecz.

Rozpoczął się jednak XX wiek, który przyniósł rewolucję przemysłową, a tempo życia przyśpieszyło. Musieliśmy nauczyć się skupiać na wielu rzeczach jednocześnie. Nagle wszystko stało się ważne i priorytetów mogło być wiele.

Tak zostało do dziś. Komfort pracy nad jednym, konkretnym zadaniem – bez rozproszeń, powiadomień, zaczepek – to rzadki wyjątek, a nie reguła.

Dzięki technologii możemy być wszędzie i w kilku miejscach jednocześnie. Daje to masę korzyści, ale odbija się też na produktywności.

• Masz problem z określeniem tego, co ważne? Napisałem potężny wpis o tym jak ustalać priorytety . Opisałem aż 6 różnych metod, na pewno znajdziesz coś dla siebie.

Ile kosztuje nas multitasking?

Naukowcy pracujący dla Microsoftu postanowili sprawdzić, jaki wpływ na jakość pracy ma zajmowanie się kilkoma zadaniami jednocześnie.

Wyniki przeprowadzonego przez nich badania pokazały, że po każdej, nawet krótkiej przerwie w pracy, powrót do pełnego skupienia zajmuje średnio 23 minuty i 15 sekund.

Tak, to nie literówka – wejście na Facebooka, przeczytanie SMSa albo sprawdzenie poczty powoduje, że prawie na pół godziny tracisz koncentrację!

Nie wierzysz? Uczestnicy badania też nie zdawali sobie sprawy z tego, ile marnują w ten sposób czasu, a ich szacunki były zdecydowanie zaniżone. Mimo, że wydawało im się, że odrywają się „tylko na chwilkę”, tracili w rzeczywistości nawet kilka godzin w ciągu dnia.

To właśnie dlatego czasami nie idzie Ci robota – po prostu za często się od niej odrywasz. Zanim tak naprawdę wejdziesz w odpowiedni rytm, przeskakujesz na inne zajęcie i musisz zaczynać od nowa. W skrajnych przypadkach możesz w ten sposób pracować cały dzień i ani na chwilę nie osiągnąć pełnej koncentracji.

Oczywiście multitasking nie zawsze jest zły. Słuchanie podcastów w trakcie rozwieszania prania brzmi wręcz jak świetny pomysł. 😉 W przypadku większości zadań wygrywa jednak minimalizm i koncentracja na jednej, najważniejszej rzeczy. Im więcej różnych zadań będziemy starali się wykonać jednocześnie, tym trudniej o dobre efekty.

8 sposobów na to, jak się skupić

Problem polega na tym, że do wykonania większość skomplikowanych i wymagających zadań potrzebujemy skupienia. Bez niego efekty są po prostu znacznie gorsze.

Opowiem Ci o 8 moich sposobach na koncentrację. Nie odkryłem złotej zasady, która pozwala mi w każdej sytuacji osiągnąć tzw. flow, ale jest kilka rzeczy, które w tym na pewno pomogą.

Planuj dzień

Krok pierwszy to jasna, wyraźna wizja tego, co mamy do zrobienia.

Warto mieć konkretny plan, pomysł na to czym chcemy się dzisiaj zająć. To pozwala skupić się na konkretnym zadaniu. Bez dodatkowych rozproszeń i przeskakiwania pomiędzy tematami.

Warto wybrać jedną, najważniejszą rzecz, której zrobienie pozwoli nam wieczorem powiedzieć, że dzień był produktywny i za nią zabrać się w pierwszej kolejności. Wszytko inne będzie miłym dodatkiem. 😉

Taki plan najlepiej przygotować przynajmniej jeden dzień wcześniej, po to żeby rano usiąść od razu do pracy z jasną wizją tego, co chcemy zrobić.

• O wyznaczaniu celów i planowaniu napisałem osobny, bardzo obszerny tekst.
• Z kolei w tym wpisie znajdziesz dużo prostsze rozwiązanie. Sprawdzi się w wielu przypadkach.

Podziel swoje zadania na pracę głęboką i płytką

Praca głęboka, to te zadania, które wymagają pełnego skupienia i koncentracji. Żeby zrobić je dobrze musimy wejść we flow i poświęcić 100% uwagi. W moim przypadku będzie to np. tworzenie contentu, praca nad kursem, czy pisanie książki.

A praca płytka? To te zadania, które możemy robić na średnim poziomie zaangażowania i uwagi. To mogą być spotkania, komunikacja w social media, odpisywanie na maile, ksiegowość, itd.

Patrząc na listę zadań z takim podziałem, bez problemu ułożymy sobie dzień w zależności od tego, o jakiej porze dnia mamy najwięcej energii i chęci do pracy.

Ja jestem skowronkiem i najwięcej siły mam rano, więc wszystkie bardziej wymagające zadania zawsze lądują na początku listy. U Ciebie może to wyglądać zupełnie odwrotnie. Potestuj.

• Sprawdź moje sposoby na organizację poczty.

Dziel pracę na bloki

Kontrolowanie czasu wiąże się też z inną podstawową metodą ułatwiającą koncentrację, czyli dzieleniem pracy na kilka bloków.

Kiedy danego dnia chcę zabrać się za kilka rzeczy – np. napisać coś na bloga i przygotować do szkolenia, to nie mieszam ze sobą tych dwóch rzeczy. Staram się najpierw skończyć jedno zadanie, a dopiero później zabrać za kolejne.

Kiedy się zatniemy, pojawia się ochota do przeskakiwania między zadaniami, projektami itp., ale takie zmiany tylko pogarszają sytuację. Robimy po trochu w każdym z tematów, ale żadnego z nich porządnie i do końca.

U mnie najlepiej sprawdzają się bloki godzinne. 20-25 minut to zdecydowanie za mało i zauważyłem, że przerwa (nawet ta minimalna) po tak krótkim czasie, bardziej mi szkodzi, niż pomaga.

Oprócz znalezienia dla siebie idealnego przedziału, ważne jest też to, żeby praca w ramach naszych blokach była w miarę jednorodna. Nie warto tracić czasu i koncentracji na przeskakiwanie pomiędzy różnymi typami zadań.

Zaplanuj rozproszenia

Rozpisuję zadania, ale jednocześnie planuję też czas na rozproszenia. Rezerwuję i wplatam w swój dzień aktywność w social media i sprawdzanie newsów. Dzięki temu nie muszę o tym myśleć i nie kusi mnie, żeby odrywać się od najważniejszych punktów dnia.

Jeśli też często przegrywasz z rozproszeniami, spróbuj podejść do tego właśnie w ten sposób i wpisz sobie czas, w którym dasz sobie prawo do luzu.

Zablokuj rozproszenia

A jeśli mino tych wszystkich rzeczy praca nadal mi nie idzie i jestem dość daleko od realizacji planu, sięgam po cięższą broń. Są nią różne aplikacje, w tym taka, która zwyczajnie blokuje mi dostęp do wybranych stron. Ja korzystam z SelfControl.

Na dole tego wpisu znajdziesz kilka aplikacji i programów, które polecam. Z większości takich blokad nie korzystam na co dzień i Ty też nie musisz, ale potrafią być solidnym wsparciem w chwilach kryzysu.

Dobrze sprawdzi się też włączenie trybu samolotowego i odłożenie telefonu poza zasięgiem naszego wzroku. Wiele badań potwierdza, że sam widok naszego smartfona potrafi nas nieźle wybijać z rytmu.

Wykorzystaj rytuały

Michael Phelps przed każdym startem słucha konkretnej playlisty i wykonuje zawszę tę samą serię ćwiczeń. Stephen King najlepsze flow łapał, pisząc swoje pierwsze książki w pralni.

Zadbaj o to, żeby stworzyć swój własny rytuał, kojarzony z pracą i pozwalający się na tym skupić. To może być konkretne miejsce (przeznaczone tylko na pracę), zapach, czy dźwięk.

Dla mnie najlepszym sposobem na odcięcie się jest muzyka instrumentalna. Usuwam z pola widzenia wszelkie rozpraszacze (np. telefon), robię sobie dużą kawę, ubieram słuchawki i zabieram się do pracy. Im mniej niepotrzebnych rzeczy widzę i słyszę, tym lepiej.

Mierz czas

Jednym z moich skuteczniejszych sposobów na większą produktywność jest mierzenie czasu. Przyzwyczaiłem się do tego tak bardzo, że nie wyobrażam już sobie pracy bez tykającego licznika.

Kiedy siadam przed komputerem i chcę się na czymś skupić, uruchomienie czasomierza jest dla mnie sygnałem startu. Muszę wybrać jedną konkretną rzecz, dla której odmierzam czas i na niej się skoncentrować.

Nie mam ochoty odrywać się od pracy, bo wtedy muszę zatrzymać licznik albo będę zaburzał jego wynik. To może brzmieć dziwnie, ale na mnie działa.

• Znacznie więcej o mierzeniu czasu, zaletach tej metody i narzędziach, których używam napisałem w osobnym artykule na blogu.

Ale najpierw… odpocznij

Efekty mojej pracy bardzo poprawiło zrozumienie tego, że siła woli działa jak mięsień. Jeśli intensywnie z niej korzystamy, to słabnie i wymaga regeneracji. Koncentracja przez długi okres czasu jest niemożliwa. Im bardziej jesteś zmęczony, tym większa podatność na różne bodźce i trudniej o skupienie.

Zdecydowanie lepiej jest się wyspać albo zrobić krótką przerwę niż urządzać długie maratony pracy, na skraju wyczerpania. Jakość jest w większości wypadków ważniejsza niż ilość.

• O sposobach na skuteczny odpoczynek także przygotowałem osobny tekst.

Jak się skupić? Przydatne programy i aplikacje

No i na koniec mam dla Ciebie listę przydatnych aplikacji.

Programy blokujące strony i aplikacje

• Sel­fCon­tro­l – darmowa apka, dzięki której możemy zablokować na jakiś czas wybraną stronę www. Środek radykalny, ale baaaardzo skuteczny. Niestety dostępny tylko na Maca.
• Fre­edo­m – działa podobnie do Sel­fCon­trol, ale ma trochę więcej funkcji. Działa w różnych systemach operacyjnych i ma wersję darmową, chociaż część funkcji wymaga wyciągnięcia portfela.
• Kill News Feed – sprytna wtyczka do Chrome, która ułatwi Ci zerwanie z Facebookiem. Po aktywacji, zablokuje strumień wiadomości (feed + stories), ale nadal będzie można korzystać z innych funkcji, takich jak zarządzanie stronami, czy Messenger. Pomaga usunąć nawyk scrollowania, jako przerywnika w pracy i nie oznacza rezygnacji z Facebooka w ogóle (blokujesz tylko widok na kompie).

Programy do mierzenia czasu (time trackery)

• Timeneye – Moja ulubiona apka do timetrackingu. W wersji podstawowej (dla jednej osoby) jest darmowa i działa naprawdę dobrze.
• Re­scu­eTi­me­ – program, który automatycznie zlicza ile czasu zjadają nam różne aktywności (aplikacje + strony internetowe). Jest aktywny w tle i potrafi otworzyć oczy. Darmowy i dostępny na wszystkich systemach.
• Tog­gl – Alternatywa dla Timeneye. Toggl ma wersję darmową i sporo dodatkowych funkcji w opcjach płatnych.

Dodatkowe wsparcie

• Powstały nawet specjalne strony z dźwiękami ułatwiającymi skupienie. Najpopularniejszą jest Noisli, ale podobnych rozwiązań jest masa, np. Coffitivity albo Soft Murmur.
• A jeśli chcesz zacząć od małych kroków i spodobała Ci się technika pomodoro, rzuć okiem na aplikację BeFocused (na Maca) lub Focus To-do (dostępną na różnych platformach). Obie dobrze się sprawdzą.

Jak się skupić? Dodatkowe materiały

Metoda Tęczówki – moja książka

Chciałem, żeby ten wpis był krótki i konkretny. Kilka rad w formie wpisu instant, szybka pomoc w potrzebie. Jednak każdy z tych punktów można byłoby rozwinąć do rozmiarów dobrej książki.

I wiesz co? Taką książkę napisałem. 🙂

W Metodzie Tęczówki na pracę w skupieniu poświęciłem cały konkretny rozdział. Opisałem kilkanaście sposobów jak radzić sobie z rozpraszaczami i pracować nad koncentracją. Jeśli masz ochotę rozszerzyć ten temat, zerknij na stronę książki. Nie jest dostępna w księgarniach, możesz ją zamówić tylko na tej stronie.

METODA TĘCZÓWKI

Opisałem aż 40 narzędzi ułatwiających pracę i organizację czasu. Podpowiadam jak wybrać te najlepsze i dostosować je do siebie.

Zobacz książkę

A może zamiast się skupić, ciągle odkładasz i nie możesz zabrać się za pracę?

Takie odkładanie na później to prokrastynacja. Nie tylko Ty tak masz. Różne badania wskazują, że ten problem dotyczy aż 60% z nas. Zerknij na ten wpis lub video poniżej. Pomoże Ci ruszyć z miejsca. :)

Czy Twój smartfon kradnie Ci czas?

Przed telefonem spędzasz dziennie nawet kilka godzin. Niesamowicie ułatwia życie, ale rozprasza i zabiera cenne minuty. Mam dla Ciebie proste wyzwanie, które podpowie Ci jak korzystać z niego bardziej świadomie. Szczegóły w video poniżej lub w tym wpisie na blogu.